De winter brengt donkere dagen en vermoeidheid voor velen, maar dit seizoen hoeft je vertrouwen niet te ondermijnen. Het is winter en de lange grijze periode is zelfs in het nieuws geweest: de zon heeft zich tussen 8 en 19 december zich 11 dagen niet laten zien. Wat is de impact van deze donkere periode op mensen? Elk jaar wordt het weer donkerder in de herfst en winter, en zijn er mensen die last hebben van een seizoensgebonden depressie, of een winterdip. Wat kun je dan doen, en hoe kom je eruit? In deze blog krijg je 7 tips om je zelfvertrouwen en veerkracht een boost te geven.
Veel mensen zijn meer moe in de winter, wanneer het donker is buiten
In de winter is er minder daglicht, wat een invloed kan hebben op je slaap-waakritme en vermoeidheid. De aanmaak van nachthormoon melatonine wordt beïnvloed door de hoeveelheid daglicht dat je opdoet. Melatonine zorgt voor goed in slaap vallen en doorslapen, en helpt ook bij herstel van je lichaam tijdens je slaap. En wanneer je genoeg melatonine maakt, zorgt dat er ook voor dat je overdag het gelukshormoon serotonine aanmaakt, waardoor je je fijner voelt. In de donkere periode van de winter is er dus minder daglicht, en moet je misschien meer moeite doen om natuurlijk licht van buiten op te vangen, vooral als je vanwege werk of school veel binnen zit.
In de herfst regent het vaker en in de winter is het kouder. We gaan minder naar buiten, op straat of in het park, waardoor we ook minder spontane mensen tegenkomen. En we zijn een land van de agenda’s, het is niet meer gewoon zomaar even bij iemand langs te gaan, zonder afspraak. Wij mensen zijn sociale wezens, we worden (meestal) blij van samen zijn, dingen doen, sociale interacties. Over het algemeen voelen mensen met veel sociale interacties zich gelukkiger en leven ze langer. Juist in de winter kunnen we dus wat extra gezelligheid samen gebruiken!
Wat is een winterdepressie?
Wanneer je meer dan een dipje in je stemming ervaart in de winter, dan kan het zijn dat je last hebt van winterdepressie, ook wel “seasonal affected disorder” (SAD) genoemd. Dan is er een verstoring in je bioritme, en kun je depressief worden, alsof je je in een winterslaap terugtrekt. Ook meer eten en gewichtstoename, meer slapen en weinig zin in sociale activiteiten horen erbij. In landen dichter bij de noordpool hebben meer mensen last van een winterdepressie dan bij ons. In Nederland komt winterdepressie bij ongeveer 3% van de mensen voor en ruim 8% heeft last van een winterdip [1]. Lichttherapie kan effectief zijn, zoals uitgelegd op Wij Zijn Mind.
Mijn ervaring met winterdepressie
Zelf heb ik al sinds mijn studietijd wisseling in mijn stemming en prestaties ervaren. In de winter haalde ik onvoldoendes, of net voldoende, terwijl ik in de zomer alles ophaalde met hoge cijfers voor herkansingen. Pas toen ik een periode in de winter echt depressief werd, en mezelf alleen nog op een restje wilskracht vooruit kon slepen, kwam ik erachter dat er zoiets als een winterdepressie bestaat. In 1998 kreeg ik voor het eerst lichttherapie (een paar uur voor een daglichtlamp) in een psychiatrisch centrum, en de week erna voelde het als lente zo licht en vrolijk. Bizar, hoe dat zo snel en effectief kan werken! Sinds die tijd heb ik, nu bijna 25 jaar lang, elke herfst/winter regelmatig zelf thuis voor een lamp gezeten, wat ook preventief werkte bij mij.
Vorig jaar (eind 2023) twijfelde ik om te starten met het laatste deel van de opleiding om volwaardig hypnotherapeut te worden. Die zou starten in januari, met examen in oktober. “Dat is niet mijn goede periode, dan heb ik niet genoeg energie”, dacht ik bij mezelf. Ongemerkt hield ik mezelf klein en stil, durfde ik niet te groeien en in mijn volle licht te staan. “En als je dat nou eens oplost?” vroeg een collega hypnotherapeut. In die winterdepressie ging het bij mij over een onbewuste focus op de kilte en het donker, waarbij ik het licht van buiten nodig had omdat ik het in mezelf niet kon voelen. Nadat we dit hadden doorgewerkt, kan ik steeds meer innerlijk licht laten schijnen. Ik voelde duidelijk de verandering van koers en meer vertrouwen, en ik ben met de opleiding begonnen. Bovendien heb ik geen lichttherapie meer nodig gehad en heb ik de stap gezet om volledig op hypnotherapie te focussen.
Voel jij je in deze tijd ook sneller moe of onzeker?
Het kan zijn dat jij niet bij die 3% met een winterdepressie hoort. Maar misschien herken jij wel dat er momenten zijn waarin jij je klein en onzeker voelt, of onvoldoende vertrouwen in jezelf hebt om de stap te maken die jij wilt maken. Wees welkom om eens van gedachten te wisselen, een ander licht te schijnen op wat je bezig houdt. Je kunt me een bericht sturen via de contact pagina, of direct een vrijblijvende check-in afspraak maken, om te kijken hoe je jouw vertrouwen kunt vergroten.
Mentale gezondheid en vertrouwen in jezelf
Mentale gezondheid is een staat van geestelijk welzijn die mensen in staat stelt om met de stress van het leven om te gaan, hun capaciteiten te benutten, goed te leren en te werken en een bijdrage te leveren aan de gemeenschap, aldus de WHO. Het gaat dus over veerkracht om met stress om te gaan, waarbij je na een stress piek ook weer tot rust kan komen. Ook is het belangrijk dat je je capaciteiten kunt benutten, je bent van waarde, je voelt je nuttig, en je hebt waardevolle sociale contacten. In de winter is extra belangrijk dat je in beweging blijft, mensen blijft opzoeken, en naar buiten gaat ook al is het grijs weer. In de zomer en lente gaat dat meer vanzelf, ook omdat het lekker weer is, en in de winter moet je daar misschien meer moeite voor doen.
Vertrouwen vraagt van je om je over te geven aan wat er is of gaat komen. Zoals Martin Luther King zegt, je ziet nog niet de hele trap, je weet nog niet wat er verder zal zijn, en toch kun je die eerste stap al zetten. Wanneer je in verbinding met jezelf die eerste stap zet, zullen de volgende stappen zichtbaar worden. En weten wat jou plezier geeft, waar je goed in bent, wat je blij maakt, helpt je om je trap te laten ontvouwen terwijl je erop loopt. Soms helpt het om mensen om je heen te hebben die in jou geloven, die je aanmoedigen om je weg te vinden, en die vertrouwen in je hebben. Ook kun je zelf door het doen van een visualisatie oefening je vertrouwen versterken. Download nu een gratis hypno-meditatie voor meer vertrouwen of veerkracht.
Soms vergeten we in onze maatschappij van altijd doorgaan dat er seizoenen zijn, met een functie in de natuur. In de winter zijn de dagen zijn korter, het is koud, en er is minder energie, je bent sneller moe. Zaadjes voor volgende lente gaan de grond in, en sommige dieren houden een winterslaap. Dan komt de lente en wordt het weer licht, ontkiemen de zaadjes, lopen de planten uit, en krijgen de dieren jongen. Het nieuwe leven komt tevoorschijn. De zomer heeft een uitbarsting van energie, groei en overvloed. De herfst volgt met een tijd van oogsten en verzamelen, reflectie op wat er bereikt is en voorbereiden op een tijd van inkeer. Door hier bewust van te zijn, kun je meeveren met de energie die van nature in de seizoenen beschikbaar is, en dus oogsten in de herfst, zaaien in de winter, en dan rust nemen.
Zorg goed voor jezelf en boost je vertrouwen en veerkracht met deze 7 tips
1. Ga naar buiten
Het is belangrijk om voldoende daglicht te krijgen, en daarvoor is buiten zijn in de ochtend het meest effectief. Ik merk dat nu ik vaker buiten fiets, ik meer energie heb dan wanneer ik binnen blijf.
2. Blijf actief en in beweging
Bewegen is goed voor je brein en je maakt stofjes waardoor je je gelukkiger voelt. Ook maak je nieuwe hersencellen, meer verbindingen in de hersenen en krijgt je brein er meer zuurstof. Wanneer je het combineert door buiten te wandelen, fietsen of hardlopen dan ben je extra efficiënt bezig! Op de dagen dat ik fiets naar werk of als pauze, voel ik me meer
3. Eet gezond
Gezond eten betekent een voedingspatroon dat uitgaat van verse en natuurlijke voeding. Geraffineerd voedsel, junk food, of ultra-bewerkt voedsel met veel vet en/of suiker heeft een negatieve impact. Ook alcohol en cafeïne zijn minder goed voor je. [2] Dat merk ik zelf ook wel op een dag dat ik toegeef aan de drang om te snaaien, stiekem voel ik me dan daarna toch minder goed.
4. Ontspanning en goede slaap
Geef jezelf de tijd en ruimte om tot rust te komen. Doe dingen waar je bij kunt ontspannen, en kies een avondritueel waarbij je kunstlicht en blauw licht afbouwt zodat je lichaam weet dat het donker wordt en zich voorbereidt op slapen. Heb je moeite met goed slapen? Probeer dan mijn gratis hypno-meditatie voor beter slapen.
5. Sociale activiteiten
Maak afspraken met mensen, ook als je er eerst geen zin in hebt. Misschien word je al moe bij het idee om contact met familie of vrienden op te nemen. Kies mensen waar je normaal gezien blij van wordt en die je ondersteunen. Het toch doen zal er vaak voor zorgen dat je je daarna een stuk beter voelt. Zo hou ik er zelf wel van om nog een spelletje te doen of samen te koken, dat geeft me een gevoel van verbondenheid.
6. Maak jezelf bewust van de warmte en het licht in jezelf
Brand een kaarsje of lichtje voor jezelf, en weet dat ook jij warmte en licht bent. Ook al kun je er nu niet zo gemakkelijk bij, je weet ook dat het in januari alweer lichter wordt, en dat de zomer terugkomt. Door nu de advent kaarsen te branden, weet ik dat het licht sterker wordt ook al is het een donkere of sombere periode die voorbij gaat.
7. Loop je vast? Los het op met coaching of hypnotherapie
Kom je er niet alleen uit? Heb jij momenten waarin jij je klein en onzeker voelt, of onvoldoende vertrouwen in jezelf hebt? Overweeg coaching om meer begrip en innerlijke kracht te vinden, of misschien past hypnotherapie beter bij jou. Je bent van harte welkom om eens van gedachten te wisselen, een ander licht te schijnen op waar je tegenaan loopt. Je kunt me een bericht sturen via de contact pagina, of direct een vrijblijvende check-in afspraak maken.
Zet vandaag de eerste stap naar meer licht in je leven door een gratis hypno-meditatie te downloaden.
Bronnen:
[1] The prevalence of seasonal affective disorder in the Netherlands: a prospective and retrospective study of seasonal mood variation in the general population. Mersch, Peter Paul A et al., Biological Psychiatry, Volume 45, Issue 8, 1013 – 1022; https://doi.org/10.1016/S0006-3223(98)00220-0>
[2] https://www.ggznieuws.nl/voedingstips-bij-depressie-wat-wel-niet-eten/
